आपल्या आयुष्यातले शेवटचे शुक्राचे अधिक्रमण

आपल्या सर्वांच्या आयुष्यातले शेवटचे शुक्राचे अधिक्रमण

सूर्यमालेतील अत्यंत दुर्मिळ घटनांपैकी एक घटना असते ती म्हणजे ग्रहांचे सूर्यबिंबासमोरुन झालेले अधिक्रमण अथवा पारगमन किंवा संक्रमण. हे दुर्मिळ आणि खगोलीय दृष्टीकोनातून अत्भुत दॄश्य संपूर्ण भारतात येत्या ६ जून २०१२ रोजी दिसणार आहे. शुक्र ग्रहाचे सूर्यावरील हे अधिक्रमण पाहणारे सर्व लोक आपल्या यापुढील आयुष्यात पुन्हा हे दृष्य पाहू शकणार नाहीत. कारण यापुढील शुक्र ग्रहाचे सूर्यावरील अधिक्रमण हे १०५ वर्षांनंतर २,११७ साली दिसणार आहे. तेव्हा अशी सुवर्णसंधी दवडू नका. पश्चिम आकाशाकडे एक नजर टाकताच लक्षात येते की शुक्र ग्रह सूर्याच्या खूप जवळ चालला आहे. कोणत्याही ग्रहाचे सूर्यावर अधिक्रमण हे दृश्य खूप दुर्मिळ यासाठी आहे की पृथ्वीच्या आणि सूर्याच्या मधे फक्त बुध व शुक्र हे दोनच ग्रह आहेत. व या दोन ग्रहांची सूर्याभोवती भ्रमण करण्याची कक्षा पृथ्वीच्या आणि सूर्याच्या मधे येते म्हणूनच सूर्यावरचे अधिक्रमण फक्त याच दोन ग्रहांचे - बुध व शुक्र - दिसू शकते. १६०९ साली दुर्बिणीचा शोध लागल्यानंतर आतापर्यंत सूर्यावरील अधिक्रमणाच्या फक्त सात घटना घडलेल्या आहेत. व आठवे अधिक्रमण ६ जून २०१२ रोजी घडणार आहे.

ग्रहांच्या अधिक्रमणाचे स्वतःचे एक विशेष महत्त्व आहे. १८ व्या शतकात शुक्राच्या अधिक्रमणामुळे पहिल्यांदाच सूर्य व पृथ्वी यांच्यातील अंतर अधिक अचूकतेने मोजण्यात आले होते. याच अधिक्रमणाच्या काळात शुक्र ग्रहावर वातावरण असल्याचाही शोध लागला होता. शुक्र ग्रहाचे अधिक्रमण १,००० वर्षांत फक्त १२ वेळा होते. १२१.५ वर्षांनंतर आठ वर्षांच्या अंतराने २ अधिक्रमणे होतात. २०व्या शतकात कोणतेही अधिक्रमण झालेले नव्हते. सन १८७४ आणि १८८२ ला जोडीने झालेल्या अधिक्रमणानंतर पहिले अधिक्रमण ८ जून २००४ रोजी झाले होते. याच जोडीतले दुसरे अधिक्रमण येत्या ६ जून २०१२ रोजी होत आहे. शुक्राच्या अधिक्रमणाची ही घटना यापुढे सन २,११७ व २,१२५ सालीच होणार आहे. तेव्हा हौशी खगोलप्रेमींनी आपल्या आयुष्यातली शुक्राच्या अधिक्रमणाची ही संधी दवडू नका व नक्की या नेत्रसुखद दृश्याचा आनंद घ्या