Tuesday, January 12, 2010

२७ नक्षत्रे : मराठी, ग्रीक आणि इंग्रजी नावे

मराठी मातीने अनेक नामवंत शास्त्रज्ञ, वैज्ञानिक आपल्या भारत देशाला दिले हे खरे आहे. पण खगोलशास्त्राचा विस्तृत अभ्यास हा इंग्रजी भाषेत जेवढा झाला आहे तेवढा दुर्दैवाने मराठी भाषेत झालेला नाही ही वस्तुस्थिती आहे. आजच्या पिढीला बारा राशींची नावे इंग्रजीतूनच माहीत असतील आणि मराठीतून १२ राशींची नावे सांगणे कदाचित अवघडही जाईन. पण या १२ राशींचा आधार जी सत्तावीस नक्षत्रे आहेत त्यांच्या इंग्रजी नावाची आणि मराठी नावाची ओळख करुन देणे हा या लेखाचा हेतू आहे. मधे एकदा मी एका संकेतस्थळावर मृग नक्षत्राच्या काक्षी तार्‍याच्या तांबूस रंगाबद्दल लिहिले होते. तर काक्षी ह्या नावाने काही लोकांना तार्‍याची माहिती कळालीच नाही. मी काक्षीला बेटेलग्युज असे म्हणताच ... अरे हा तारा होय?... अशी प्रतिक्रिया मिळाली. अशा प्रसंगानेच मला हा लेख लिहायची प्रेरणा झाली असे म्हणावयास हरकत नाही... पुढे मी २७ नक्षत्रांची मराठी नावे व त्यापुढे ग्रीक व प्रचलित असणारी इंग्रजी नावे देत आहे ...


येथे अजून एक लिहायचे राहिले. एकूण नक्षत्रे ही २७च आहेत, ज्योतिषिय गणितानुसार. पण "अभिजित" हे अठ्ठाविसावे नक्षत्र समजले जाते ते त्याच्या तेजस्वितेमुळे. अभिजित हा अगदी ठळक तारा आहे. आणि सत्ताविस नक्षत्रांबरोबर काही ज्योतिषि याचाही फलितासाठी विचार करतात. म्हणून या यादीत अभिजित पण दिला आहे. असे म्हणतात की अजून काही हजार वर्षांनी अभिजित हा पृथ्वीचा ध्रुवतारा होणार आहे


ऑक्टोबर २०२१ महिन्याचे आकाश दर्शन : शुक्र व ज्येष्ठेची दुर्मिळ युती ...

ऑक्टोबर २०२१ या महिन्याचे खगोल दर्शन  सौजन्य : दैनिक सकाळ (०१ ऑक्टोबर २०२१) मार्गदर्शक : डॉ. प्रकाश तुपे सर.